شوری خاک و روشهای مقابله با آن
بسیاری از خاک های مناطق خشک حجم زیادی از نمک های محلول دارند چرا که میزان بارندگی طبیعی در این مناطق به حدی نیست که فرآیند شستشوی املاح به اندازه کافی انجام شودهمچنین ممکن است آب کشاورزی و کودهای مورد استفاده در این مناطق نیز به این مشکل بیافزایند.زهکشی ضعیف خاک به دلیل وجود لایه های کم نفوذ،بافت سنگین خاک و یا ترکیبات شیمیایی آن ممکن است مانع نفوذ آب و هچنین تجمع املاح شود.
خطر شوری در خاهای سنگین بیشتر از خاکهای سبک و شنی می باشد چرا که در خاکهای شنی قابلیت نفوذ پذیری بیشتری داشته و زهکشی آنها سریعتر انجام می شود.
مضرات شوری خاک:
جدیترین مشکل ناشی از شوری خا ک کاهش پتانسیل اسمزی آب است که باعث کاهش مقدار آب در دسترس گیاه میشود ، بنا براین درختانی که در خاکهای شور رشد میکنند نسبت به سایر درختان دچار تنش آبی میشوند این مشکل باعث کاهش رشد درخت و مقدار و کیفیت محصول میشود.
این خاک ها غلظت بالایی از یونهای سدیم،بر و کلر را دارا هستند که ممکن است برای گیاه ایجاد مسمومیت کنند.
یکی از دلایل اصلی نفوذ پذیری پایین خاک تاثیرات سدیم بر بافت خاک میباشد.به عنوان یونی با قابلیت جایگزینی در خاکهای رسی،وقتی سدیم جایگزین کلسیم و منیزیم شود مشکلاتی به وجود می آورد.
اندازه گیری SAR(نسبت جذب سدیم)در آب کشاورزی از آنجا که منبع اصلی سدیم در خاک است بسیار مهم است . معمولا مشکلات سدیمی به کیفیت آب کشاورزی بر میگردند.خطر شکل گیری سدیم و در نتیجه نفوذ پذیری پایین در خاک های ریز بافت بیشتر است.
چگونه خا های شور را اصلاح کنیم؟
اصلاح لایه های نفوذ نا پذیر خاک ازقبیل سارد، فقط با عملیات خاک ورزی امکان پذیر می باشد ،اما مشکلات سدیمی با استفاده صحیح از اصلاح کننده های خاک ، یا آب کشاورزی امکان پذیر است.
برای پیشگیری از مشکلات سدیمی ، یا آب کشاورزی باید اصلاح شود که میزان ( SAR) آن کاهش یابد،یا اینکه اصلاح کننده ها مستقیما به خاک اضافه شوند این اصلاح کننده ها میتوانند خود دارای کلسیم باشند.
ازمیان این اصلاح کنندها میتوان کالبونیت را نام برد .کالبونیت عرضه جدیدی از یک فراورده کلسیمی است که دارای دو نقش می باشد،اول به عنوان یک کود کلسیم دار و دوم به عنوان یک ضد شوری سریع و ارزان، این کود صد درصد محلول در آب می باشد و قابلیت استفاده به صورت آبکود ،آب آبیاری و سیستم را داراست.
نحوه مصرف کالبونیت برای اصلاح خا کهای شور و سدیک 100تا400 کیلوگرم در هکتارهمراه آب آبیاری بعد از خزان برگها و اوایل زمستان می باشد.
نحوه مصرف کالبونیت به عنوان کود کلسیم 50تا100 کیلوگرم در هکتار همراه آب آبیاری پس از برداشت ،اسفند و اردیبهشت می باشد.
از جمله مزایای کالبونیت ،شستشوی سدیم و کاهش شوری خاک،افزایش تحرک ریشه در ابتدای فصل،کاهش اثر آنتاگونیسم با فسفر،افزایش ظرفیت بافری خاک ،افزایش نفوذ پذیری خاک،تحرک سیستمیک بالای کلسیم در گیاه،افزایش نسبت پتاسیم به منیزیم در برگ،افزایش پتاسیم قابل جذب برای گیاه،و جلوگیری از عارضه لکه پوست استخوانی پسته،لکه تلخی سیب،وپوسیدگی گلگاه گوجه فرنگی.را نام برد.